Ngộ độc thực phẩm là tình trạng thường gặp khi chúng ta ăn phải thực phẩm nhiễm khuẩn, chứa hóa chất độc hại hoặc không đảm bảo vệ sinh. Các triệu chứng có thể khởi phát chỉ sau vài giờ, với biểu hiện như buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy, sốt… Nếu không xử lý kịp thời, người bệnh có thể gặp nhiều biến chứng nguy hiểm. Vậy khi bị ngộ độc thực phẩm nên làm gì để xử lý an toàn và hiệu quả ngay tại nhà?
Mục Lục:
1. Hiểu đúng về ngộ độc thực phẩm
Ngộ độc thực phẩm (còn gọi là trúng thực) là tình trạng rối loạn tiêu hóa xảy ra khi cơ thể hấp thu phải thực phẩm bị nhiễm vi sinh vật (vi khuẩn, virus, ký sinh trùng) hoặc độc tố hóa học. Nguyên nhân thường gặp là ăn phải thức ăn ôi thiu, thực phẩm để lâu ngày, chế biến không sạch hoặc bảo quản không đúng cách.
Triệu chứng thường xuất hiện sau 1 – 6 giờ kể từ khi ăn, gồm:
-
Buồn nôn, nôn ói liên tục.
-
Tiêu chảy cấp, phân lỏng, có thể lẫn nhầy hoặc máu.
-
Đau quặn bụng, đầy hơi, chướng bụng.
-
Sốt nhẹ hoặc sốt cao.
-
Mệt mỏi, chóng mặt, khát nước, khô miệng.
Trong những trường hợp nặng, người bệnh có thể bị tụt huyết áp, rối loạn tri giác hoặc co giật, khi đó cần được cấp cứu ngay.
2. Cách sơ cứu khi bị ngộ độc thực phẩm tại nhà
Đối với các trường hợp ngộ độc thực phẩm nhẹ, việc sơ cứu đúng cách tại nhà giúp giảm nhanh triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể:
2.1 Cho người bệnh nghỉ ngơi
Ngay khi phát hiện có dấu hiệu ngộ độc, cần cho người bệnh ngưng ăn ngay lập tức và nằm nghỉ ở nơi thoáng khí, sạch sẽ. Nghỉ ngơi giúp cơ thể tiết kiệm năng lượng, giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa và hạn chế nôn mửa thêm.
2.2 Bù nước và điện giải
Nôn ói và tiêu chảy khiến cơ thể mất nước rất nhanh. Vì vậy, việc bù nước kịp thời là bước quan trọng nhất:
-
Cho uống từng ngụm nhỏ nước lọc hoặc nước ấm.
-
Dùng oresol hoặc dung dịch điện giải pha đúng hướng dẫn để bù nước và khoáng chất.
-
Nếu không có oresol, có thể thay thế bằng nước cháo loãng, nước canh hoặc nước ép hoa quả không đường.
Tránh uống nước ngọt có gas, cà phê hay rượu bia vì có thể khiến tình trạng tiêu chảy nặng hơn.
2.3 Sử dụng men vi sinh
Men vi sinh (probiotic) giúp khôi phục hệ vi khuẩn có lợi trong đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa và giảm tiêu chảy. Có thể sử dụng các sản phẩm men vi sinh dạng bột hoặc viên, nhưng chỉ nên dùng sau khi tình trạng nôn mửa đã giảm.
2.4 Ăn uống nhẹ, dễ tiêu khi đã ổn định
Khi người bệnh đã hết nôn và có thể ăn lại, nên chọn thực phẩm nhạt, mềm và dễ tiêu hóa như:
-
Cháo trắng, súp rau củ, cơm nhão.
-
Chuối chín, khoai tây luộc hoặc yến mạch nấu chín. Những món ăn này giúp cung cấp năng lượng và bù lại khoáng chất đã mất mà không gây kích thích dạ dày. Tuyệt đối tránh các món cay, chua, chiên rán, đồ uống lạnh hoặc có cồn trong vài ngày đầu.
2.5 Áp dụng một số mẹo dân gian hỗ trợ
Một số biện pháp dân gian đơn giản có thể giúp giảm triệu chứng nhẹ:
-
Uống trà gừng ấm hoặc nước mật ong pha loãng để làm dịu dạ dày, giảm buồn nôn.
-
Trà bạc hà giúp giảm đầy hơi, đau bụng nhẹ.
-
Ăn một ít tỏi tươi nghiền nhỏ (chỉ với người lớn, không bị đau dạ dày) có tác dụng kháng khuẩn nhẹ nhờ hoạt chất allicin.
Những phương pháp này chỉ nên áp dụng khi triệu chứng nhẹ và người bệnh tỉnh táo, có thể uống được.
Xem thêm: Vệ sinh an toàn thực phẩm là gì?
3. Khi nào cần đến bệnh viện?
Không phải trường hợp nào cũng có thể xử lý tại nhà. Hãy đưa người bệnh đi cấp cứu ngay nếu có một trong các dấu hiệu sau:
-
Nôn ói kéo dài, không kiểm soát được.
-
Tiêu chảy ra máu hoặc phân đen.
-
Sốt cao trên 38,5°C.
-
Dấu hiệu mất nước nặng: khô môi, da nhăn, mắt trũng, tiểu ít hoặc không tiểu.
-
Đau bụng dữ dội, co giật hoặc rối loạn ý thức.
-
Trẻ em, phụ nữ mang thai, người già hoặc người có bệnh mạn tính bị ngộ độc cần được khám sớm hơn để tránh biến chứng.
4. Cách phòng ngừa ngộ độc thực phẩm
Phòng bệnh luôn quan trọng hơn chữa bệnh. Để hạn chế nguy cơ ngộ độc thực phẩm, bạn nên lưu ý:
-
Chọn thực phẩm tươi sạch, có nguồn gốc rõ ràng, sản phẩm đã được kiểm nghiệm và công bố đầy đủ. Tránh mua hàng trôi nổi, không nhãn mác.
-
Không sử dụng thực phẩm hết hạn hoặc có dấu hiệu ôi thiu, mùi lạ, bao bì phồng rách.
-
Không bảo quản thực phẩm quá lâu trong tủ lạnh. Nên ghi chú ngày bảo quản để dễ kiểm soát.
-
Đảm bảo vệ sinh khi chế biến: Rửa tay kỹ bằng xà phòng, dùng thớt và dao riêng cho đồ sống và chín.
-
Ăn chín, uống sôi: Thịt, cá, trứng, hải sản cần được nấu chín kỹ. Nước uống phải đun sôi hoặc đã qua xử lý đạt chuẩn.
-
Hạn chế ăn hàng quán vỉa hè không đảm bảo vệ sinh.
-
Đặc biệt cẩn trọng với nhóm người dễ bị tổn thương như trẻ em, phụ nữ mang thai, người cao tuổi và người có hệ miễn dịch yếu.
Hy vọng với những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách xử lý khi bị ngộ độc thực phẩm cũng như hướng dẫn các cách xử trí tại nhà an toàn. Chủ động chăm sóc, theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe và áp dụng đúng hướng dẫn sẽ giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục, đồng thời phòng ngừa hiệu quả các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra
Submit your review | |
